اجازه میخواهم یک برنامه تبلیغات بازرگانی پنج دقیقه ای را که قبل از یک سریال پربیننده در صدا و سیما پخش می شود با هم مرور نماییم:
عرضه اوراق مشارکت بانک،نمایشگاه بین المللی لوستر،فرش،شیر آلات ،لوازم خانگی با تکنولوژی های برتر از قبیل تلویزیون،یخچال،لباسشویی،افتتاح حساب برای یک کودک خردسال در یکی از بانک ها توسط والدین،فروش کتاب های کمک آموزشی کارشناسی ارشد ومواد غذایی همچون شکلات،چیپس و....
موارداشاره شده تنها گوشه ای از تبلیغات های انجام شده توسط صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران قبل از یک سریال پربیننده است.در حالیکه آحاد افراد جامعه از کودک،نوجوان،جوان،زن و مرد منتظرند تا سریال دلخواهشان را ببینند بالاجبار باید نظاره گر این تبلیغات باشند. هر چند در برخی از برنامه ها و سریالها نیز بینندگان باید در میانه و انتهای آن تماشاگر این تبلیغات و یا تبلیغات مشابه برشمرده بالا باشند.
تبلیغاتی که به نظر می رسد سبب افکنده شدن احساس اختلاف طبقاتی و القا فقیر بودن برخی مخاطبین در حوزه های مختلف اقتصادی اجتماعی فرهنگی را در خانواده ها فراهم می آورد.
براستی آیا تا کنون متولیان صدا و سیما به این فکر افتاده اند که اگر فرزند خانواده ای با دیدن یکی از کالاهای تبلیغ شده در تلویزیون آنرا از والدین خود مطالبه نموده و خانواده توان تهیه آنرا نداشته باشند چه مشکلاتی گریبانگیر فرزند خانواده و یا والدین او خواهد شد؟آیا تا کنون به نقش و معظلات تبلیغات تلویزیونی که به گسترش استفاده از وسایل رنگارنگ زندگی می پردازد و لازمه اصلی تهیه این وسایل پول و سرمایه بالا می باشد پرداخته ایم؟آیا یکی از عوامل بالا رفتن مطالبات جوانان برای زندگیشان همین تبلیغات های هدایتگرانه تجمل گرایانه نمی باشد؟چرا همیشه در تبلیغات کالاها از منازلی استفاده می شود که نه تنها هیچ سنخیتی با فرهنگ معماری ایرانی و اسلامی ندارد بلکه ریشه در طراحی های ساختمانی کشور های غربی دارد؟
چند درصد از افراد جامعه می توانند وسایل و امکانات نشان داده شده در تبلیغات تلویزیونی منازل را برای خود و اعضای خانواده براحتی تهیه نمایند؟آیا عدم توان خرید این وسایل سبب سرافکنده شدن سرپرستان خانواده های بی بضاعت و یا احساس سرخوری در فرزندان آنها نمی شود؟ چه دلیلی دارد که در تبلیغات تلویزیونی به بینندگان اینگونه القا نماییم که خانواده های خوشبخت همیشه از امکانات و لوازم شیک و مدرن و فضاهای رویایی ویا غذاهای غیرسنتی و یا لذیذ استفاده می نمایند؟ چرا به بینندگان همیسشه می خواهیم اینگونه القا نماییم برجسته بودن در اجتماع یعنی استفاده از وسایل جدید در زندگی ؟ دلیل اصرار بر تبلیغات برخی مواد غذایی که علم پزشکی به مضر بودن آنها بارها و بارها تاکید داشته و متاسفانه در وقت و بی وقت در صدا و سیمای ما در حالیکه مخاطبین اصلی این تبلیغات کودکان و نوجوانان و آینده سازان این مملکت می باشند،چیست؟ و بسیاری دیگر از سئوالات دیگر که در این مجال نمی گنجد. علی ایحال انتظار از مسئولین امر این است با اتخاذ تدابیر مناسب همچون دسته بندی برنامه های تبلیغی و اختصاص ساعات پخش مناسب با توجه به نیاز مخاطبین،پژوهش در خصوص محتوای برنامه های تبلیغی و عاری بودن این برنامه ها از آسیب های اجتماعی،جلوگیری از پخش تبلیغات در وسط برنامه های تلویزیونی به گونه ای که بیننده عطای تماشا را به لقایش نبخشد،ساختن برنامه های تبلیغی مناسب در جهت ترویج فرهنگ ساده زیستی و مناسب زیستی گام برداشته و در اجرای وظایف اصلی خود و ایجاد محیط مساعد و رشد فضائل اخلاقی در جامعه عمل نمایند.
عليرضا قلي زاده
